२१ असार, काठमाडौं । 

नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले गिरिजाप्रसाद कोइराला नभएको भए नेपालमा संघीय गणतन्त्र नआउने बताएका छन्। शनिबार काठमाडौँमा स्व. गिरिजाप्रसाद कोइरालाको जन्मजयन्तीको अवसरमा आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले यस्तो बताएका हुन्। स्व. कोइराला लडाकु व्यक्ति भएको स्मरण गर्दै उनी नभएको भए गणतन्त्र ल्याउन कसैले पनि सोच्न नसक्ने स्थिति रहेको बताए। गणतन्त्र ल्याउने पहिलो श्रेय गिरिजाप्रसाद कोइरालालाई जाने उनको भनाइ थियो।

उनले भने,’गिरिजाबाबु धेरै लडाकु व्यक्ति हो। उहाँ नभएको भए आज गणतन्त्र आउने थिएन। त्यस्तो आँटिलो व्यक्ति हो। हिम्मतिलो व्यक्ति हो। गणतन्त्र ल्याउन भनेर सोच्नै सक्दैन थिए। उहाँले हिम्मत गर्नुभएकै हो। अरु पार्टीसँग सरसल्लाह गरेर, पहिलो संविधान सभाबाट संविधान बनेन तर गणतन्त्र पहिलो संविधान सभाको पहिलो दिनमै पास भयो। गणतन्त्र ल्याउने सच्चा मानेमा भन्ने हो भने गिरिजाप्रसादलाई जान्छ श्रेय।’ उनले कोइराला र आफूबीचमा झगडा पनि भएको र पार्टीबाट आफूलाई निकालेपछि नयाँ पार्टी खोलेको बताए। पार्टीबाट निकालेपछि र प्रधानमन्त्री खोसेपछि आफूले गिरिजा र तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रलाई ‘गिरिजा र ज्ञानेन्द्र एउटै हुन्’ भनेको बताए।

उनले भने, ‘स्व. गिरिजाबाबु र मेरो बीचमा झगडा पनि भएकै हो। सबैलाई थाहा छ। उहाँले पार्टीबाट निकालिदिनु भयो। मैले अर्को पार्टी खोलेँ फेरि। त्यसकारण अनि मैले एक पटक के भनेको थिएँ भने राजाले मलाई खोस्यो, अनि मैले गिरिजा र ज्ञानेन्द्र एउटै हुन् भनेको थिएँ। एउटाले पार्टीबाट निकाल्यो, अर्कोले प्रधानमन्त्रीबाट निकाल्यो भनेर त्यस्तो हाम्रो सम्बन्ध हो। राजाले शाही आयोग गठन गरेर मलाई जेल हाल्यो। शाही आयोग मान्दै मान्दिनँ भनेर मैले बढो डेन्जरले भनेँ। मुद्दा हालेँ पनि, सर्वोच्चबाट जितिहालेँ म। थुनेपछि भेट्न आउनुभएको थियो, गिरिजाबाबु। पार्टीमा एक भएर काम गर्‍यौँ।’